भारतीय संविधानाचे मूलभूत अधिकार – Fundamental Rights

भारतीय संविधानाचे मूलभूत अधिकार | भारतीय राज्यघटनेतील मूलभूत अधिकार | भारतीय राज्यघटनेच्या भाग 3 मधील कलम 12 ते 35 मध्ये मूलभूत अधिकारांचे तपशील दिले आहेत. या संदर्भात, राज्यघटना तयार करणाऱ्यांवर अमेरिकन राज्यघटनेचा प्रभाव होता (म्हणजे हक्काच्या विधेयकावरून). राज्यघटनेच्या भाग 3 ला “भारताचा मॅग्ना कार्टा” असे नाव देण्यात आले आहे, ते अगदी योग्य आहे. हे ‘न्याययोग्य’ … Read more

भारतीय राज्यघटनेच्या १२ वेळापत्रके

भारतीय राज्यघटनेच्या १२ वेळापत्रके | भारतीय राज्यघटना त्यातील घटक आणि भावनेच्या संदर्भात अद्वितीय आहे. तथापि, त्यातील बरेच घटक जगातील विविध संविधानांमधून घेतले गेले आहेत. भारतीय राज्यघटनेत असे अनेक घटक आहेत, जे इतर देशांच्या संविधानांपेक्षा वेगळी ओळख देतात. हे लक्षात घेण्यासारखे आहे की 1949 मध्ये स्वीकारलेल्या राज्यघटनेच्या अनेक मूलभूत वैशिष्ट्यांमध्ये लक्षणीय बदल झाले आहेत. विशेषतः ७व्या, … Read more

Competitive exam preparation Books- Base level मजबूत  करें|

Competitive exam preparation Books in Hindi

Competitive exam preparation Books- Base level मजबूत  करें  अगर आपको अपना बेसिक मजबूत करना चाहते हैं या फिर आप  बड़े एग्जाम को टारगेट करना चाहते हैं तो आपको अपना बेस मजबूत करके  प्रिपरेशन करना चाहिए | अगर आप competitive exam डे रहे हैं और बार बार फेल हो रहे  हैं तो इसका मतलब यही है … Read more

चिकित्सा सम्बन्धी आविष्कार

चिकित्सा सम्बन्धी आविष्कार | आविष्कार आविष्कारक रुधिर परिसंचरण विलियम हार्वे रुधिर परिवर्तन कार्ल लैण्डस्टीनर विटामिन फुंक विटामिन A मैकुलन विटामिन B मैकुलन विटामिन C जेम्सलिन्ड विटामिन D एडवर्ड मैले बाए स्टैथोस्कोप रेने लैनेक स्ट्रेप्टोमाइसिन वैक्समैन एल्फा ड्रग्स डागमैंक सिफलिस की चिकित्सा पॉल एरिक हाइड्रोफोबिया की चिकित्सा लुई पाश्चर हृदय प्रत्यारोपण क्रिश्चियन बर्नार्ड हैजे का टीका … Read more

कम्प्यूटर का आधुनिक विकास

कम्प्यूटर का आधुनिक विकास | सुपर कम्प्यूटर टैबलेट एक प्रकार का लैपटॉप पीसी और मोबाइल पीसी है, जिसमें आकर्षक टूल्स तथा टच स्क्रीन का समायोजन होता है। रिलायन्स कम्युनिकेशन ने 12 मार्च, 2012 को देश का पहला सीडीएमए टैबलेट प्रस्तुत किया था, जो एण्ड्रायड सॉफ्टवेयर से युक्त है। कैमकॉडर (वीडियो कैमरा रिकॉर्डर) एक इलेक्ट्रॉनिक डिवाइस, … Read more

सुपर कम्प्यूटर

सुपर कम्प्यूटर सर्वाधिक गति, संग्रह क्षमता एवं उच्च विस्तार वाले होते हैं। इनका आकार एक सामान्य कमरे के बराबर होता है। विश्व का प्रथम super computer ‘क्रे रिसर्च कम्पनी’ द्वारा 1976 में विकसित क्रे-1 (Cray-1) था। भारत के पास भी एक super computer है, जिसका नाम परम (PARAM) है, जिसका विकास C-DAC ने किया है। … Read more

मानव शरीर तन्त्र- Human body system in Hindi

मानव शरीर तन्त्र | शरीर की संरचनात्मक एवं क्रियात्मक इकाई कोशिका है। समान कोशिकाएँ मिलकर ऊतक बनाती हैं। ऊतक मिलकर अंग तथा अंग मिलकर अंग-तन्त्र बनाते हैं। मानव के शरीर में विभिन्न प्रकार के अंग-तन्त्र; जैसे- पाचन, श्वसन, परिसंचरण, मांसपेशी, अस्थिकंकाल, जननतन्त्र तन्त्रिका तथा अन्तःस्रावी तन्त्र उपस्थित होते हैं। मानव शरीर से सम्बन्धित महत्त्वपूर्ण तथ्य … Read more

विश्व की प्रमुख नदियाँ, नहरे एवं झीलें |

विश्व की प्रमुख नदियाँ विश्व की प्रमुख नदियाँ नदी उद्गम स्थल गिरने का स्थान लम्बाई (किमी) नील विक्टोरिया झील भूमध्य सागर 6650 अमेजन एण्डीज पर्वत (पेरू) अटलाण्टिक 6400 यॉटिसीक्यांग तिब्बत का पठार चीन सागर 6300 मिसीसिपी- मिसौरी इतास्का झील (यूएसए) मैक्सिको की खाड़ी 6275 ह्वांगहो कुनलुन पर्वत पोहाई की खाड़ी 5464 कांगो लुआलिया लआपुला नदी … Read more

जलमण्डल | महासागर, महाद्वीप व समुद्री जलधाराएँ

जलमण्डल | महासागरों का औसत वार्षिक तापक्रम 63°F (17.2°C) होता है। दक्षिणी गोलार्द्ध की अपेक्षा उत्तरी गोलार्द्ध में समुद्री जल का तापमान अधिक पाया जाता है। जिसका कारण उत्तरी गोलार्द्ध में स्थल की अधिकता हैं। सागरीय जल में सर्वाधिक मात्रा में पाए जाने वाले लवण क्रमशः सोडियम क्लोराइड, मैग्नीशियम क्लोराइड हैं। महासागरों की औसत लवणता … Read more

ब्रह्माण्ड

ब्रह्माण्ड | टॉलेमी ने माना कि ब्रह्माण्ड के केन्द्र में पृथ्वी है वहीं कॉपरनिकस ने (1543 ई.) सूर्य को ब्रह्माण्ड के केन्द्र में माना। अरस्तू ने सर्वप्रथम पृथ्वी को गोलाकार माना था। .प्रायः ऐसा माना जाता है कि ब्रह्माण्ड की उत्पत्ति आज से लगभग 15 अरब वर्ष पूर्व बिग बैंग की घटना से हुई।. ब्रह्माण्ड … Read more